معرفی تلویزیون های LED، QLED و OLED و بررسی تفاوت‌های آنها/بخش اول

تاریخ ارسال : 1403/03/02

خرید یک تلویزیون در گام اول ممکن است بسیار ساده به نظر برسد اما زمانی که در دنیای این محصول و فناوری‌های جدید موجود وارد شوید متوجه خواهید شد که انتخاب یک مدل تلویزیون چندان هم ساده نیست و نیاز به کسب اطلاعات زیادی دارد.

خرید یک تلویزیون در گام اول ممکن است بسیار ساده به نظر برسد اما زمانی که در دنیای این محصول و فناوری‌های جدید موجود وارد شوید متوجه خواهید شد که انتخاب یک مدل تلویزیون چندان هم ساده نیست و نیاز به کسب اطلاعات زیادی دارد. در مطلب راهنمای جامع خرید تلویزیون در تکنولایف به طور کامل و مفصل برای شما توضیح داده‌ایم که در خرید تلویزیون باید به چه نکاتی توجه کنید و با توجه به بودجه مورد نظر شما کدام کیفیت یا کدام نوع پنل بیشترین ارزش خرید را دارد. در این مطلب اما می‌خواهیم بیش از هر نکته‌ی دیگری به سه نوع پنل موجود در بازار یعنی  تلویزیون OLED ،QLED و LED بپردازیم و پس از توضیح هر کدام به طور کامل هر سه را با هم مقایسه کرده و مشخص کنیم که برتری هر پنل در چه بخشی است.

اگر قصد دارید تلویزیون خریداری کنید در گام اول حتما پیشنهاد می‌کنیم مطلب راهنمای خرید تلویزیون در بالا را مطالعه کرده و سپس این مقاله را بخوانید تا به طور کامل به انواع پنل آشنا شوید و بدانید که کدامیک بهترین کارایی را با توجه به نیازهای شما دارد.

پنل‌های LED
فناوری LED در واقع همان فناوری نمایشگر کریستال مایع (LCD) است با این تفاوت که از نور پس‌زمینه به‌جای فناوری CCFL استفاده می‌کند (منابع نوری نصب شده در پشت صفحه نمایش LED backlighting نام دارد و به پنل‌های لبه‌دار CCFL-backlight می‌گویند).

واژه‌ی LED مخفف light emitting diode است. این دیودها در پشت تلویزیون قرار می‌گیرند و نور مورد نیاز نمایشگر را تأمین می‌کنند. در واقع LED ها نور مورد نیاز برای روشن شدن پنل LCD را تأمین می‌کنند و تنها تفاوت تلویزیون‌های LED و LCD به همین نحوه‌ی تأمین نور پنل برمی‌گردد.

نام اصلی این نوع تلویزیون LED-LCD است اما پس از مدتی به تلویزیون‌های LED مشهور شدند و به دلیل قیمت مناسب‌تر نسبت به فناوری QLED و OLED که در ادامه آن‌ها را توضیح می‌دهیم محبوبیت بسیار زیادی دارند و به دلیل قیمت کمتر با استقبال بیشتری مواجه هستند. پس در واقع از آنجایی که دیگر فناوری LCD وجود ندارد ارزان‌ترین فناوری در تلویزیون‌های حال حاضر LED نام دارد.

در بین تلویزیون‌های LED دو حالت VA و IPS وجود دارد. فناوری VA کنتراست بهتری دارد و به نوعی کمی باکیفیت‌تر از IPS است اما در عوض از نظر زاویه دید چندان خوب عمل نمی‌کند و به همین دلیل اگر قرار است افراد زیادی در سالن شما پای تلویزیون بنشینند بهتر است مدل IPS را انتخاب کنید تا همه زاویه دید مناسبی داشته باشند.
فناوری QLED
این فناوری برای اولین بار توسط سامسونگ ساخته شد و در حال حاضر هم بزرگ‌ترین تولید کننده‌ی این فناوری سامسونگ است. در این فناوری شرکت کره‌ای از نقاط کوانتومی برای تولید نور رنگی استفاده می‌کند. استفاده از این نقاط کوانتومی باعث می‌شود که این نوع تلویزیون روشنایی و رنگ بندی دقیق‌تری داشته باشد و خود را به یک قدمی تلویزیون‌های OLED برساند.

در واقع در این فناوری یک لایه‌ی کوانتومی در بین لایه LED و پنل LCD موجود قرار می‌گیرد و این لایه‌ی کوانتومی (که نقاط کوانتومی را در خود جای داده است) باعث می‌شود تا دقت رنگ بیشتر شده و رنگ‌های واقعی‌تر تولید شود.

تلویزیون‌های QLED قیمت به مراتب بیشتری نسبت به تلویزیون‌های LED دارند و از طرفی کمی از تلویزیون‌های OLED ارزان‌تر به فروش می‌رسند. به نوعی سامسونگ با این فناوری قصد دارد که تلویزیون‌هایی با کیفیت‌تر از LED را با قیمت کمتر از OLED به فروش برساند اما هنوز موفق نشده هزینه‌های این نقاط کوانتومی را تا حد قابل قبولی کاهش دهد و این فناوری هنوز قیمت بالایی دارد.

در عمل هم کیفیت تلویزیون‌های QLED از LED بیشتر است و اگر قیمت تلویزیون‌های OLED برای شما زیاد است و از طرفی کیفیتی بهتر از تلویزیون‌های LED می‌خواهید باید به سراغ فناوری QLED و طبیعتا سامسونگ بروید.

البته در حال حاضر شرکتی مانند TCL یا Hisense نیز تلویزیون‌های QLED تولید می‌کنند و حتی برند ایرانی جی پلاس هم در زمینه تولید تلویزیون QLED فعال است و شما می‌توانید به سراغ این برندها بروید و الزامی به انتخاب سامسونگ وجود ندارد.
فناوری OLED
فناوری OLED گران‌ترین و در عین حال بهترین فناوری موجود برای تلویزیون‌ها در جهان به حساب می‌آید. در تلویزیون‌های OLED هر پیسکل به طور مستقل نور تولید می‌کند و این در حالیست که در فناوری‌های دیگر به یک نور پس‌زمینه نیاز است. همین موضوع باعث می‌شود که پیسکل‌ها به طور مستقل فعالیت کنند و دقت رنگ، کنتراست و شارپنس بسیار عالی داشته باشند.

کیفیت تلویزیون‌های اولد واقعا بیشتر از فناوری‌های دیگر است و به خصوص تماشای رنگ مشکی در این تلویزیون‌ها لذت بسیار زیادی دارد. رنگ مشکی در تلویزیون‌های LED و QLED تولید می‌شود و پیسکل‌ها تلاش می‌کنند تا این رنگ را به وجود بیاورند در صورتی که در تلویزیون OLED برای نمایش رنگ مشکی پیکسل‌ها به حالت خاموش درمی‌آیند و این موضوع باعث می‌شود در این نوع تلویزیون عمق رنگ مشکی بینهایتی داشته باشیم.

البته باید اشاره کنیم که نقطه ضعف این نوع نمایشگر burn-in شدن بخش‌هایی از تلویزیون بعد از استفاده‌ی زیاد است (البته این موضوع در یک یا دو سال رخ نمی‌دهد و بستگی دارد در طول روز چه مقدار از تلویزیون خود استفاده کنید). البته در تلویزیون‌های OLED جدید دیگر خیلی مشکل burn-in دیده نمی‌شود و شرکت‌های سازنده با به‌کارگیری فناوری‌های جدید تلاش می‌کنند تا این مشکل را به حداقل برسانند.

به طور کلی اگر محدودیت در بودجه ندارید و همچنین به دنبال بهترین تلویزیون بازار هستید حتما باید یکی از تلویزیون‌های اولد الجی، سونی یا سامسونگ را خریداری کنید.

قبل از پرداختن به ادامه‌ی مطلب بد نیست مفهوم Burn-in را بیشتر با هم مرور کنیم تا بهتر بتوانید در زمینه خرید تلویزیون‌های OLED تصمیم بگیرید.

به بیان بسیار ساده سایه انداختن نمایشگر یعنی این که شما پس از تغییر یک صفحه همچنان محتوای آن را مشاهده کنید. یعنی مثلا زمانی که یک صفحه کاملا سفید باز می‌شود همچنان شما بتوانید محتوای نمایش داده شده در صفحه قبل را مشاهده کنید.

این موضوع بسیار می‌تواند آزار دهنده باشد و البته انواع مختلفی هم دارد. یعنی ممکن است بخشی از نمایشگر شما کم رنگ‌تر یا پر رنگ‌تر از بخش‌های دیگر باشد و یا رنگ بخشی از پنل به سمت قرمزی برود. همه‌ی این‌ها را می‌توان نشانه‌ی سایه انداختن نمایشگر قلمداد کرد.

این اتفاق به چه دلیل رخ می‌دهد؟ به طور کلی سایه انداختن در پنل‌های OLED دیده می‌شود و اتفاقی مشابه برای پنل‌های LED و QLED بسیار نادر است، اما دلیل این اتفاق چیست؟ زمانی که به مدت طولانی نمایشگر شما یک تصویر مشخص را نمایش می‌دهد این موضوع باعث می‌شود تا پیکسل‌ها کم‌کارتر شده و به خوبی دیگر نتوانند با تغییر تصویر خود را تطبیق دهند.

به معنای ساده از روند تغییر تصویر جا می‌مانند و این باعث می‌شود که همچنان تصویر قبلی را نمایش دهند. اما چرا گاهی بخشی از نمایشگر قرمزتر می‌شود؟ اگر بخواهیم این پدیده را توضیح دهیم باید بگوییم که چیدمان پنل‌های اولد کاملا با LED متفاوت است.

پیکسل‌های OLED به سه زیرپیکسل آبی، قرمز و سبز تقسیم می‌شوند. رنگ آبی برای تولید رنگ یکسان نسبت به قرمز و سبز به شدت جریان بیشتری نیاز دارد. این شدت جریان بیشتر در طولانی مدت باعث می‌شود تا این زیر پیکسل‌های آبی کم‌ رنگ‌تر شوند و نمایشگر رو به سرخی برود.

البته پنل‌های LED نیز از سه زیر رنگ آبی و قرمز و سبز ساخته شده‌اند ولی هر سه رنگ به جریان برابری نیاز دارند و در مدت زمان طولانی مشکل مشابهی رخ نمی‌دهد.
بهترین رنگ مشکی را کدام پنل دارد؟
در زمینه تولید رنگ مشکی دو پنل LED و QLED به دلیل برخورداری از فناوری یکسان بسیار نزدیک به هم عمل می‌کنند. بیشتر تلویزیون‌های LED و QLED بازار دارای پنل VA هستند و به دلیل داشتن کنتراست بالا، رنگ مشکی عمیقی تولید می‌کنند. البته این نوع تلویزیون‌ها معمولا زاویه‌ی دید چندان عالی ندارند و محتوا از کناره‌ها تیره‌تر دیده می‌شود.

پنل‌های IPS معمولا توسط الجی ساخته می‌شود. این پنل‌ها کنتراست ضعیف‌تری دارند و به عنوان مثال رنگ مشکی را بیشتر خاکستری نمایش می‌دهند و به همین دلیل در تلویزیون‌ها بیشتر پنل VA استفاده می‌شود. البته زاویه‌ی دید پنل‌های IPS بسیار بهتر است و برتری این نوع پنل به حساب می‌آید.

بهترین رنگ مشکی را کدام پنل دارد؟
فناوری OLED راست و فناوری LED سمت چپ

یکی از ایراداتی که در پنل‌های LED و QLED وجود دارد این است که اطراف سوژه‌های روشن به صورت یک هاله نمایش داده می‌شود و این می‌تواند آزار دهنده باشد. این در حالیست که در پنل OLED اصلا چنین موضوعی وجود ندارد و از آنجایی که پیکسل‌ها به طور مجزا فعالیت می‌کنند همه‌ی سوژه‌ها با دقت بالایی به نمایش درمی‌آیند.

به دلیل همین فناوری در حالتی که تلویزیون OLED بخواهد تصویر مشکی رنگی را به نمایش دربیاورد تمام پیسکل‌ها به حالت خاموش درمی‌آیند و دیگر نیازی به تولید این رنگ نیست. این یعنی در تلویزیون‌های OLED رنگ مشکلی عمقی بینهایت دارد و کنتراست آن ۱ به بینهایت است.

پس با اختلاف زیاد باید پنل OLED را برنده‌ی این بخش بدانیم و در پنل‌های LED و QLED نیز مدل VA رنگ مشکی بهتری را نسبت به پنل IPS به نمایش درمی‌آورد.

بهترین رنگ خاکستری را کدام پنل دارد؟
آزمون بعدی نمایش رنگ خاکستری در این سه پنل است تا ببینیم کدام پنل عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد. دلیل این که برخی رنگ‌ها به صورت مجزا بررسی می‌شوند این است که متوجه شویم هر تلویزیون در چه رنگی و در چه نوع محتوایی ضعیف‌تر عمل می‌کند و نقاط ضعف و قوت هر پنل را بهتر متوجه شویم.

در نمایش رنگ خاکستری تلویزیون‌های LED و QLED به نسبت تلویزیون‌های OLED با مشکل بزرگی مواجه هستند. در این نوع پنل‌ها رنگ خاکستری در کناره‌های با رنگ خاکستری نمایش داده شده در میانه‌ی نمایشگر کاملا متفاوت است.

این یعنی خاکستری که پنل LED و QLED نمایش می‌دهد در کناره‌های بیشتر تیره می‌شود و این مشکل به دلیل وجود منبع نوری در پشت تلویزیون رخ می‌دهد (منبع نوری نمی‌تواند نور دقیقا یکسانی به تمام نقاط پنل ساطع کند و این باعث می‌شود تا کناره‌ها حالت تیره‌تری به خود بگیرند).

این مشکل در پنل QLED بیشتر از پنل LED به چشم می‌خورد. به سراغ پنل OLED که برویم این مشکل به طور کامل حل می‌شود؛ چرا که پیکسل‌های این نوع تلویزیون به طور مجزا فعالیت می‌کنند و همین نکته باعث می‌شود تا رنگ‌هایی یکپارچه و یکدست را شاهد باشیم و جایی از نمایشگر تیره‌تر از بخش دیگری نشود.

نکته‌ی دیگر این است که اگر رنگ خاکستری را به رنگ مشکی نزدیک کنیم و به نوعی ۹۰ درصد رنگ مشکی را با ۱۰ درصد رنگ خاکستری ترکیب کنیم دو پنل LED و QLED در واقع همان رنگ مشکی را نمایش می‌دهند و تنها پنل OLED است که می‌توانید این توازن را به خوبی حفظ کند.

پس برنده‌ای این بخش نیز پنل OLED است و در جایگاه دوم پنل LED قرار می‌گیرد و جایگاه آخر هم به پنل QLED می‌رسد.
کدام پنل بیشترین روشنایی را دارد؟
دو نوع پنل LED/QLED از فناوری یکسانی برای تولید نور استفاده می‌کنند (در واقع همان نور پس‌زمینه‌ای که قبل‌تر توضیح دادیم) و به همین دلیل هم در این بخش عملکرد کاملا یکسان و مشابهی دارند.

روشنایی پنل LED/QLED کاملا به مدل تلویزیون و همچنین شرکت سازنده‌ی آن بستگی دارد و به همین خاطر است که در این زمینه سامسونگ تلویزیون‌های بسیار روشنی دارد. البته باید در این زمینه مدل‌های به خصوص را با یکدیگر مقایسه کنیم تا بتوانیم به نتیجه دقیق‌تر برسیم.

به طور کلی اما پنل LED/QLED روشنایی بسیار بیشتری نسبت به پنل OLED دارد و می‌تواند در مواقع نیاز، نور بسیار بیشتری تولید کند. البته جالب است بدانید که فناوری LED/QLED نمی‌تواند مقدار مشخصی از روشنایی را در تمام سطح تلویزیون ثابت نگه دارد و مجبور است که این میزان را برای سوژه‌های روشن‌تر حفظ کند.

این یعنی مثلا تصور کنید که حداکثر روشنایی یک تلویزیون LED/QLED حدود ۴۰۰ نیت است. این تلویزیون می‌تواند سوژه‌ای روشن مثل خورشید موجود در فیلم را با این روشنایی ۴۰۰ نیتی نمایش دهد اما در عوض دیگر بخش‌های تصویر کاهش نور پیدا می‌کنند و این تلویزیون نمی‌تواند تمام سوژه‌ها را با همین میزان نور ۴۰۰ نیتی نمایش دهد.

البته این مشکل در تلویزیون‌های OLED نیز وجود دارد و به خصوص زمانی که محتوای HDR را در این نوع تلویزیون مشاهده می‌کنید سایه‌ها با نور به مراتب کمتری به نمایش درمی‌آیند.

به طور کلی اما اگر بخواهیم برنده‌ی بخش روشنایی پنل و همچنین نحوه‌ی پخش این روشنایی در نمایشگر را اعلام کنیم باید بگوییم که پنل LED/QLED در جایگاه نخست قرار می‌گیرد و پنل OLED در جایگاه بعدی.